Grote brand bij Vink B.V. in Barneveld: enorme zwarte rookwolken zichtbaar tot Amersfoort en Ede

Grote brand bij Vink B.V. in Barneveld: enorme zwarte rookwolken zichtbaar tot Amersfoort en Ede

Op zaterdag 14 juni 2025, om 14:25 uur, brak er een gigantische brand uit bij het afvalverwerkingsbedrijf Vink B.V. aan de Wencopperweg in Barneveld. De rookwolken waren zo dik en hoog dat ze zichtbaar waren tot aan de A1 bij Amersfoort en de A30 bij Ede — meer dan 25 kilometer verder. Het was geen gewone rook. Het was een donkere, zware wolk die de lucht verkleurde, auto’s op de snelweg liet stoppen en bewoners in hun huizen naar binnen deed gaan. De brandweer sprak van een ‘grote brand’ — de hoogste alarmniveau — en zette meerdere brandweerunits in. En nog steeds, op zondag 15 juni, was de brand niet volledig onder controle.

Hoe zo’n grote rookwolk ontstond

De brand begon op de vuilnisbelt van Vink B.V., een van de grootste afvalverwerkers in de regio. Geen explosie, geen chemische lekkage — tenminste, dat is wat de eerste rapporten suggereren. Het lijkt erop dat een ophoping van organisch afval, mogelijk met plastic of chemische resten, plotseling ontvlambaar werd. De hitte van de zomer, de droogte en de hoeveelheid afval op de berg zorgden voor een perfecte storm. Wat volgde, was een vlammenzee die zich snel verspreidde. De rook was niet gewoon rook. Het was een mengsel van verbrande kunststoffen, gassen en fijnstof — iets wat je niet alleen ziet, maar ook ruikt. Mensen in Ede meldden een metalen smaak in de lucht. In Barneveld hielden scholen de ramen dicht. De luchtvochtigheid was laag, dus de rook bleef lagen, net boven de bomen, en verspreidde zich met de zuidwestenwind.

De reactie van de brandweer en de omgeving

De Brandweer Barneveld arriveerde binnen vijf minuten. Maar dit was geen kleine brand. Ze moesten extra units aanvragen uit Apeldoorn, Amersfoort en even verder. De brandweer had te maken met een brand die niet met water kon worden gedoofd — het was een diepe, gloeiende massa onder het afval. Ze moesten het vuilnis opvouwen, met zware machines, en tegelijkertijd de lucht afsluiten met schuim en waterkanonnen. Het was een gevecht tegen de natuur. De rookwolken waren zichtbaar vanaf de snelweg — zo duidelijk dat reizigers op de A1 hun auto’s aan de kant zetten om foto’s te maken. Sommigen dachten aan een industriële ramp. Anderen aan een oorlog.

Wat we niet weten — en waarom dat belangrijk is

Er zijn geen officiële cijfers over de schade. Geen schattingen van verlies aan infrastructuur. Geen gegevens over hoeveel afval verbrand is. En nog belangrijker: geen analyse van de luchtkwaliteit. De gemeente Barneveld gaf geen advies over gezondheidsrisico’s, hoewel de rook tot in Amersfoort reikte. Dat is merkwaardig. Want als je weet dat er plastic en chemische stoffen zijn verbrand, dan zou je verwachten dat de gezondheidsdienst waarschuwt — vooral voor astmapatiënten, ouderen en kinderen. De oorzaak van de brand is nog onbekend. Was het een technische fout? Een onopgemerkte hittebron? Of iets wat langer was aan de gang? Vink B.V. heeft zich tot nu toe niet uitgelaten. Geen verklaring. Geen verontschuldiging. Geen update. Dat is niet normaal voor een bedrijf dat een cruciale rol speelt in de regionale afvalketen.

De impact op de afvalketen

Vink B.V. is geen klein bedrijf. Het verwerkt honderden tonnen afval per dag uit meerdere gemeenten in Gelderland en Utrecht. Als de faciliteit langer dan een paar dagen uitvalt, dan begint er een chaos. Afval dat niet verwerkt kan worden, blijft liggen. Containers volgen elkaar op. De afvalbakken worden niet meer leeggehaald. De buurtpreventie van Barneveld meldde al dat bewoners hun afval niet meer konden wegzetten — want de containers stonden vol. De gemeenten beginnen nu te overwegen alternatieve verwerkers in te schakelen — maar die zijn al vol. De crisis kan zich uitbreiden. En dat is pas het begin.

Wat komt er nu?

De brandweer werkt nog steeds aan het doven. De verwachting is dat het nog 24 tot 48 uur duurt voordat de diepere lagen koud zijn. Pas dan kan een onderzoek beginnen. De provincie Gelderland heeft aangekondigd dat er een onafhankelijke inspectie komt — niet alleen naar de brand, maar ook naar de veiligheidsprotocollen van Vink B.V. De laatste keer dat er een grote brand was op een afvallocatie in Nederland? In 2019 in Zoetermeer. Daar kregen ze een boete van 1,2 miljoen euro. En de bedrijfsleiding moest veranderen. Zal dat ook hier gebeuren? En wat als dit geen incident is, maar een teken van een groter probleem? De Nederlandse afvalinfrastructuur is verouderd. Veel bedrijven werken met oude systemen, weinig monitoring, en te weinig controle. Deze brand is niet alleen een ramp. Het is een waarschuwing.

De menselijke kant van de rook

Je kunt het niet zien op de foto’s, maar het was een dag waarop mensen hun kinderen binnenhielden. Waar ouderen hun inhalators klaarlegden. Waar buurtverenigingen WhatsApp-groepen openden met adviezen: ‘Doe de ramen dicht.’ ‘Geen was buiten.’ ‘Koop een luchtreiniger.’ In Ede, waar de rook het dichtst zat, zei een vrouw van 72: ‘Ik herinner me de lucht in de jaren ’80. Dit voelt als terug naar die tijd.’ En dat is het meest beangstigende. Niet de vlammen. Niet de schade. Maar het gevoel dat we weer terugkeren naar een tijd waarin de lucht niet veilig was.